บันทึกการอ่านเรื่องที่ ๒๘

วันที่ ๒๓  เดือน กุมภาพันธุ์  พ.ศ. ๒๕๕๙

ที่มา: มนตรี นาคเเก่น..พิมพ์ครั้งที่ ๒.กรุงเทพ:คำต่อคำ.๒๕๔๔.หน้า ๑๔-๒๐

                                                                               เรื่อง เลือด                                                     เนื่องจากเม็ดเลือดแดงเป็นเซลล์ที่ไม่มีนิวเคลียสและไม่สามารถแบ่งตัวได้ จึงต้องมีการสร้างขึ้นทดแทนตลอดเวลาจากไขกระดูก  ด้วยกระบวนการที่เรียกว่า erythropoiesis กระบวนการสร้างนี้ถูกกระตุ้นได้ด้วยฮอร์โมนที่เรียกว่า erythropoietin เม็ดเลือดแดงมีลักษณะรูปร่างคล้ายแผ่นดิสก์ ที่มีด้านเว้าเข้าหากันทั้งสองด้าน  มีความหนาประมาณ 2.4 mm เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 8 mm ลักษณะเว้าของผิวเม็ดเลือดแดง ทำให้เพิ่มพื้นที่ผิวช่วยในกระบวนการแพร่ ของสารต่างๆได้ดี สีแดงของเม็ดเลือดเป็นลักษณะเด่นของเม็ดเลือดชนิดนี้เกิดจากสีของฮีโมโกลบิน (hemoglobin) ซึ่งเป็นโปรตีนที่เป็นองค์ประกอบหลักถึง 95% ของเม็ดเลือดแดง ซึ่งสามารถรวมกับออกซิเจนเพื่อการขนส่งออกซิเจนอย่างมีประสิทธิภาพยิ่ง ในผู้ใหญ่ปกติ จะมีเม็ดเลือดแดงอยู่ประมาณ 4.5-6 ล้านเซลล์ ต่อ 1 ลูกบาศก์มิลลิเมตรของเลือด การที่มีเม็ดเลือดแดงมากเกินไปเรียกภาวะ polycythemia เป็นผลเสียด้านความหนืดของเลือดและลดประสิทธิภาพในการขนส่งสาร การที่มีเม็ดเลือดแดงน้อยเกินไปหรือภาวะเลือดจางเรียก anemia มักพบว่าเป็นความผิดปกติต่อเนื่องมาจากการขาดฮีโมโกลบิน โรคที่พบบ่อยทางพันธุกรรมโดยเฉพาะในคนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้คือโรคธาลัสซีเมีย  มีความผิดปกติของการสร้างฮีโมโกลบินของเม็ดเลือดแดง มักพบผู้ป่วยมีภาวะซีดร่วมด้วย ซึ่งมีความรุนแรงของโรคหลายระดับ